Импортын өндөр хамааралтай байгаагаас валютын гадагшлах урсгал нэмэгдэж, сүүлийн 10 жилийн дунджаар дотоодын нийт бүтээгдэхүүний 17.3 хувьтай тэнцэж байгааг Эдийн засаг, Хөгжлийн яам мэдээллээ.

Уул уурхайн салбараас өндөр хамааралтай Монгол Улсын валютын орох, гарах урсгалын хэлбэлзэл өндөр байгаа юм.

Монгол Улсын импортыг бүтээгдэхүүний төрлөөр нь авч үзвэл шатахууны хэрэглээ 100 хувь импортоос хамааралтай байна. Мөн нийт импортын 32 орчим хувийг бүрдүүлдэг хэрэглээний бүтээгдэхүүн, тэр дундаа хүнсний бүтээгдэхүүн дунд импортоос 97-100 хувийн хамааралтай олон бүтээгдэхүүн байгаа юм. Үүнд: хүнсний давс, элсэн чихэр, жимс жимсгэнэ, будаа, тахиа болон гахайн мах зэрэг бүтээгдэхүүн багтаж байна.

Засгийн газрын төлөвлөлтөөр 2030 он гэхэд хүнсний зүйлээс гахай, тахианы махны импортын хамаарлыг гурван хүртэл бууруулах боломжтой гэж үзэж байгаа бол жимс жимсгэнэ, ургамлын тосны хамаарлыг 70-80 орчим хувь хүргэж, бууруулах боломжтой гэж үзэж байгаа ажээ.

Цаашлаад эрчим хүчний импортыг харвал Монголд уул уурхайн салбарын томоохон төслүүд хэрэгжихтэй зэрэгцээд улам бүр нэмэгдэж байна. 2021 онд цахилгаан эрчим хүч импортлоход 161 сая ам.доллар зарцуулсан нь 2011 оныхтой харьцуулахад ойролцоогоор 10 дахин өндөр дүн боллоо. Харин дэд бүтцийн хүрэлцээгүй байдал, нийлүүлэлтийн сүлжээний асуудлаас шалтгаалан уул уурхайн голлох бүтээгдэхүүнүүдийн экспорт тогтворгүй байгаа нь валютын орох урсгалд сөргөөр нөлөөлж байна.

Засгийн газраас валютын орох урсгалыг нэмэгдүүлэх, нөгөөтэйгөөр гарах урсгалыг бууруулах чиглэлд боомтуудын хүчин чадлыг нэмэгдүүлэх, ачаа тээврийн урсгалыг сайжруулах зэрэг төсөл хөтөлбөрүүдийг хэрэгжүүлэхээр төлөвлөжээ. Төслүүдийн бүтээн байгуулалттай холбоотойгоор 2023-2025 онд нийт 3.6 тэрбум ам.долларын нэмэлт ачаалал үүсэхээр байгааг Эдийн засаг, хөгжлийн яам мэдээлээд байна.

Г.Хулан | @KhulanGanzorig

Холбоо барих: khulan.g@bloombergtvmongolia.com

minjma.g@bloombergtvmongolia.com