УИХ-ын Төсвийн байнгын хорооны хуралдаанаар Тогтоолд нэмэлт оруулах тухай УИХ-ын тогтоолын төсөл, Нэмэгдсэн өртгийн албан татвараас чөлөөлөх болон Гаалийн болон нэмэгдсэн өртгийн албан татвараас чөлөөлөх тухай хуулийн төсөл өргөн мэдүүлсэнийг цаашид хэлэлцэхийг дэмжлээ. Эхний асуудлаар Засгийн газрын гишүүн, Зам тээврийн сайд А. Гансүх тогтоолын төслийн танилцуулгыг хийлээ. А. Гансүх сайдын танилцуулснаар, энэхүү хуулийн төслийн үндсэн зорилго нь автобусны парк шинэчлэл хийж, техникийн шаардлага хангасан автобусыг замын хөдөлгөөнд оролцуулах зорилготой юм байна. Өнгөрсөн хугацаанд том оврын автобусны парк шинэчлэл 40 хувьтай буюу гадаадаас 400 автобус оруулж иржээ. 2006-2012 оны хооронд ийм төрлийн хууль хэрэгжиж байсан ч хуулийн хугацаа дууссан тул энэ удаад дахин татвараас чөлөөлөх хуулийн төсөл оруулж ирсэн аж. Өмнөх хуулиар 24-өөс дээш хүний суудалтай, 48-аас дээш зорчигчийн багтаамжтай, үйлдвэрлэснээс хойш гурав хүртэл жил ашиглагдсан том оврын автобусыг гааль, НӨАТ-аас чөлөөлж байсан бол шинэ төслөөр 45-аас дээш зорчигчийн багтаамжтай, нэг хүртэл жил ашиглагдсан автобусыг татвараас чөлөөлөхөөр тусгажээ. Хэрэв энэхүү хууль батлагдвал 2014 оны төсвийн жилээс хэрэгжиж эхэлнэ. Энэхүү хуулийн төслөөр 100 ширхэг том оврын автобус импортлоход хоёр тэрбум төгрөгийн татварын хөнгөлөлт эдлэх ажээ. Харин үүний дараа УИХ-ын гишүүн, Байгаль орчин, ногоон хөгжлийн сайд С.Оюун Нэмэгдсэн өртгийн албан татвараас чөлөөлөх тухай болон Гаалийн албан татвараас чөлөөлөх тухай хуулийн төслийн танилцуулгыг хийлээ. Дотоодын хууль бус мод бэлтгэлийг багасгах, байгаль орчныг хамгаалах болон дотоодын жижиг дунд үйлдвэрлэгчдээ дэмжих үүднээс Засгийн газар ийм хуулийн төсөл оруулж ирснээ тайлбарласан юм. Ойн нөөцийг хамгаалах үүднээс Засгийн газар энэ жил 67700 шоо метр мод бэлтгэх квот тогтоосон нь 2012 оныхтой харьцуулахад 21 хувиар буурсан аж. Ийм нөхцөлд дотоодын мод, модон бүтээгдэхүүнээр тавилга үйлдвэрлэгч, бизнес эрхлэгчид гаднаас модон бэлдэц авбал илүү үр дүнтэй талаар Үйлдвэр, Хөдөө аж ахуйн дэд сайд Ц. Туваан тайлбарласан байна. Монгол Улсын ойн сангийн зонхилох хувийг эзлэх шилмүүст навчит ойн талбай, нөөцийн сүүлийн 10 жилийн өөрчлөлтөөс үзэхэд ойгоор бүрхэгдсэн талбай 244,3 мян.га талбайгаар хорогдсон байхад ойгоор бүрхэгдээгүй талбай 434,9 мян.га талбайгаар нэмэгдэж ойн ургаа нөөц 2,6 шоометрээр буурсан байна. Улсын хэмжээнд унанги модыг цэвэрлэх, арчилгаа хийх, ойжуулалт, байгалийн сэргэн ургалтад туслах, өсвөр модыг хамгаалах арга хэмжээг хэрэгжүүлэх шаардлагатай байгаа ажээ. Арга хэмжээг хэрэгжүүлэх зорилгоор улсын төсвөөс жилд 5.7 тэрбум төгрөгийг зарцуулж байгаа ба НӨАТ-т 570.0 сая төгрөг төлж байгаа ажээ. Үүнээс гадна УИХ-ын Төсвийн байнгын хорооны хуралдаанаар газрын тосны бүтээгдэхүүн гарган авах төслийн хүрээнд импортоор авч байгаа тоног төхөөрөмж, сэлбэгийг гаалийн болон НӨАТ-аас чөлөөлөх хуулийн төслийг хэлэлцэхийг дэмжсэн байна. Энэ чиглэлийн татварын хөнгөлөлтийг хэрэгжүүлбэл гадагш гарч байгаа мөнгөн урсгалыг дотоод руу чиглүүлж гадаад худалдааны алдагдлыг бууруулах, газрын тосны бүтээгдэхүүн экспортлогч орон болох үндсэн нөхцөл бүрдэнэ гэж Уул, уурхайн сайд Д.Ганхуяг онцоллоо. 2012 онд Монгол Улс нийт 1.2 тэрбум долларын түлш шатахууныг импортлосон нь өнгөрсөн онуудаас нэмэгдсэн үзүүлэлт болж байна. Тиймээс газрын тосны бүтээгдэхүүн гарган авах төслийн хүрээнд импортоор авч байгаа технологийн тоног төхөөрөмж, сэлбэгийг гаалийн болон НӨАТ-аас чөлөөлөх хуулийн төслийг оруулж ирж байгаа аж. Ингэснээр гадагш гарч байгаа мөнгөн урсгалыг дотоод руу чиглүүлж гадаад худалдааны алдагдлыг бууруулах ач холбогдолтой. Мөн түлш шатахууны хомсдол, үнийн хэлбэлзлээс сэргийлж, газрын тосны бүтээгдэхүүнийг экспортлогч орон болох үндсэн нөхцөл бүрдэх юм байна.  

З.Энхболор 

Холбоо барих: enkhbolor.z@bloombergtvmongolia.com 

minjma.g@bloombergtvmongolia.com